Uitgaan & Cultuur
De Slag bij Ane 1227
Een slag, een veld en een klooster
BOEKENNIEUWS - De Slag bij Ane uit 1227 geldt zeker als één van de meest indrukwekkende gebeurtenissen uit de vaderlandse geschiedenis. Ofschoon Ane een kleine buurtschap is in de gemeente Hardenberg, heeft daar in de 13e eeuw een betekenisvolle en beruchte veldslag plaatsgevonden. De Drentse boeren waren onder leiding van Rudolph van Coevorden met succes in opstand gekomen tegen hun (leen)heer, bisschop van Utrecht Otto II van Lippe, en zijn leger.
Wim Visscher uit Nieuw-Amsterdam, in zijn arbeidzame leven actief op juridisch en fiscaal terrein, richtte zich na zijn werkzame periode in hoofdzaak op onderzoek en publicaties betreffende de veenkoloniale geschiedenis van de noordelijke provincies. Tevens is de jurist al zo'n halve eeuw bezig om de geschiedenis van de Slag bij Ane te reconstrueren.
Deze geschiedvorser heb ik onlangs bezocht en uitgebreid verhaalde hij over die roemruchte veldslag van 28 juli 1227. Tevens toonde hij me z'n publicatie die ultimo 2022 is uitgebracht. Het eerste exemplaar daarvan heeft Jonkheer F.W.W.H. (Wolter) van Coeverden uit Arnhem, één van de nazaten van de Coevorder kasteelheer, in het Vechtdal Museum te Grambergen in ontvangst genomen.
Het was in 1227 voor het eerst dat een eenvoudig boerenlegertje een voor die tijd modern ridderleger versloeg. Het leger van de bisschop werd het moeras ingelokt. De zwaar geharnaste ridders zakten weg in het zompige veen, met paard en al, en werden gedood. Geheel anders was dat enkele jaren later bij een vergelijkbare boerenopstand nabij Bremen. Daar werd de bevolking door een kruisleger geheel uitgemoord. In
'Een slag, een veld en een klooster' wordt ook stilgestaan bij de ontwikkeling van het recht in die tijd, om tegen – door eigen feodale heren begaan – groot onrecht in opstand te komen. (De Saksen spiegel). Bij de Drenten, maar ook bij grote delen van Noordoost-Nederland, ging het bij de boeren om hun vrijheid en zelfstandigheid.
Eveneens komt op grond van landschapskundig en veenhistorisch onderzoek de plaats van het slagveld en het daar gebouwde klooster aan de orde. Bovendien is gepoogd zo'n 140 bij Ane gevallen ridders te classificeren en identificeren.
'De Slag bij Ane 1227', met op de omslag het Grolland te Anerveen, is het resultaat van vijf jaar intensief onderzoek in archieven en bibliotheken. Visscher constateerde dat in die tijd een groot onrecht is begaan door de leenheer. Zijn honger naar meer land moest de feodale bisschop met de dood bekopen op het slagveld bij Ane. evenals zijn ridders. Die gebeurtenis wordt immer nog herdacht. Bij het steentjesmonument in Ane houdt de Vereniging Herdenking Slag bij Ane jaarlijks een herdenking met bloemlegging.
Martin Paus
